MỘT SỐ LƯU Ý KHI THỰC HIỆN VÀ ĐÁNH GIÁ MỘT TIẾT DẠY
CÓ ỨNG DỤNG CNTT
Trong thực tiễn dạy học phổ thông hiện nay, có nhiều ý kiến khác nhau về đánh giá chất lượng ứng dụng CNTT trong dạy học. Nhiều tiết học sử dụng công cụ trình chiếu PowerPoint rất hấp dẫn, nhưng hiệu quả sư phạm không cao, học sinh chỉ theo dõi các hình ảnh chiếu trên màn hình, chưa kết hợp ghi chép vở, và tất nhiên không có các hoạt học tập cá nhân. Các tiết học này đôi khi vẫn được đánh giá cao. Chúng ta cần đưa ra những tiêu chí đánh giá tiết học có ứng dụng CNTT để định hướng cho việc sử dụng CNTT trong dạy học phổ thông.
1. Đánh giá việc lựa chọn chủ đề để ứng dụng CNTT
Trong toàn bộ chương trình, không phải bất cứ chủ đề nào cũng phải ứng dụng CNTT. Trong trường hợp chủ đề dạy học chỉ cần tới các thiết bị truyền thống thì dứt khoát không sử dụng CNTT. Việc sử dụng CNTT sẽ không chỉ tốn kém mà có khả năng làm giảm chất lượng tiết dạy học. Tiết học được lựa chọn phải có tình huống dạy học ứng dụng CNTT hiệu quả,
2. Đánh giá việc lựa chọn phần mềm dạy học
Khi đã xác định chủ đề cần ứng dụng CNTT, sẽ có nhiều phần mềm dạy học có thể sử dụng phục vụ tiết dạy học này. GV cần căn cứ vào ưu nhược điểm của từng phần mềm dạy học và đối chiếu với yêu cầu của tiết học cụ thể mà quyết định lựa chọn phần mềm dạy học tốt nhất hiện có. Việc chọn phần mềm dạy học chưa thích hợp cũng ảnh hưởng lớn tới chất lượng dạy học.
3. Đánh giá sự am hiểu và kỹ năng sử dụng phần mềm dạy học của GV
Mỗi phần mềm dạy học yêu cầu kỹ năng sử riêng, chúng có hệ thống giao diện, hệ thống các menu và có thư viện dữ liệu tương ứng. GV cần nắm vững các thao tác sử dụng chính phần mềm dạy học này. Không những thế, GV cần hiểu rõ những tình huống sư phạm sử dụng phần mềm dạy học này.
Có nhiều tình huống chỉ cần vài phương tiện truyền thống đơn giản, rẻ tiền nhưng GV vẫn có ý dùng tới máy tính điện tử. Có nhiều trường hợp cần tới tổ chức hoạt động học tập cá nhân và nhóm thì GV lại trình chiếu PowerPoint theo kiểu dạy học đồng loạt. Cũng có trường hợp GV không biết tổ chức cho HS ghi chép khi trình chiếu các slide của PowerPoint. Tất cả các trường hợp trên đều không thể đánh giá cao được, vì nó gây phản tác dụng trong việc ứng dụng CNTT ở trường phổ thông.
4. Đánh giá kỹ năng tổ chức hoạt động học tập của HS
Trong các tình huống dạy học có sử dụng phần mềm dạy học, GV phải có kỹ năng tổ chức hoạt động của học tập cho HS: tổ chức học tập đồng loạt, học tập theo nhóm hoặc học tập cá nhân một cách phù hợp. Biết sử dụng phần mềm dạy học trong việc đổi mới phương pháp dạy học. Đặc biệt lưu ý đến các phương pháp dạy học mới nhằm tích cực hoá hoạt động của học sinh.
Phần mềm dạy học được sử dụng đúng chổ, đúng lúc không bị lạm dụng, trong trường hợp chỉ cần các phương tiện dạy học rẻ tiền hơn thì không lạm dụng CNTT.
5. Đánh giá hiệu quả cuối cùng
Đây là tiêu chí đánh giá hết sức quan trọng. Tiêu chí yêu cầu phải xác định là hiệu quả của tiết dạy học. Học sinh hứng thú học tập hơn, thực sự hoạt động tích cực trong học tập. Kiến thức, kỹ năng đạt được qua tiết dạy học có CNTT phải tốt hơn khi chỉ dạy bằng các phương tiện truyền thống.
Đào Thái Lai
Viện CL & CT Giáo dục