10 năm đầu: 1994 - 2004
Trường được thành lập năm 1994 theo QĐ 768 ngày 9/8/1994 của UBND tỉnh. Lúc ấy Trường mang tên “Trường PTTH Bán công Phan Thiết” toạ lạc tại 391 Trần Hưng Đạo, (cạnh nhà thờ Chính toà) với tổng diện tích khoảng 1200m2. Đây là cơ sở của Trường tiển học được xây dựng trước năm 1975 gồm 7 phòng học với diện tích khoảng 32m2/phòng. Khi tiếp nhận cơ sở này, chỉ có phòng không vườn trống, không bàn ghế, không điện. Do mặt bằng thấp nên mùa mưa toàn bộ ngập tràn trong biển nước. Đội ngũ VBGVNV chỉ có 19 người. Học sinh cũng chỉ có 622 em/13 lớp, trong đó có 4 lớp 11 là học sinh hệ B từ trường Phan Bội Châu chuyển qua. Thực lòng mà nói, lúc ấy tâm lý chung của thầy và trò là hoang mang, buồn chán.
Thế rồi như một quy luật tất yếu của sự sinh tồn, toàn thể thầy và trò đã gồng mình lên để vượt qua gian khó, để tự khẳng định mình với tinh thần “khó khăn khắc phục, lấy bất biến ứng vạn biến”. Cứ như thế, từng ngày, từng tháng, kiên trì, nhẫn nại, bình tĩnh vượt qua và tồn tại, để đến ngày 26/2/1997 bắt đầu có ngôi trường mới với 12 phòng học, tại địa điểm bây giờ.
Từ khi có ngôi trường mới, mặc dù còn vô vàn khó khăn, thiếu thốn, nhưng nó là nguồn năng lượng tạo động lực mới để trường vươn vai, lớn dậy, đi lên ; để kết thúc giai đoạn 10 năm, trường đã có đủ thế và lực sánh vai với các trường công lập, với một thành tích khá ấn tượng : 10 năm liên tục đạt danh hiệu “Trường tiên tiến”, trong đó có 2 năm “Trường tiên tiến xuất sắc”.
Kết thúc năm học 2003-2004, Trường tổ chức lễ kỷ niệm 10 năm và phát hành tập kỷ yếu “Trường THPT Bán công Phan Chu Trinh 10 năm hình thành và phát triển”. Lễ kỷ niệm diễn ra long trọng đúng vào ngày 20/11/2004. Đến dự lễ kỷ niệm có Ông Hồ Dũng Nhật - Uỷ viên Ban thường vụ Tỉnh uỷ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh ; Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Trưởng ban tổ chức Tỉnh uỷ ; Ông Nguyễn văn Hiến- Tỉnh uỷ viên, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo ; Ban Giám hiệu trường THPT Bán công Trần Hưng Đạo, Cam Ranh, Khánh Hoà ; đại diện một số Sở, ban, ngành, trường học trong tỉnh và tất cả CBGVNV, học sinh trường Bán công Phan Chu Trinh. Trước Khi tổ chức lễ, trường đã tổ chức phần hội 2 ngày, với những hoạt động sôi nổi như : Hội diễn văn nghệ, Hội thi cắm hoa, gian hàng trưng bày triển lãm, thi đấu các môn TDTT, toạ đàm ..v..v. Có thể nói, đó là một lễ hội khá ấn tượng.
5 năm tiếp bước : 2004-2009
Vui mừng, phấn khởi, tự hào với 10 năm từng trải, 10 năm liên tục phát triển, trường lại tiếp tục cuộc hành trình.
Năm học thứ 11 (2004-2005)
Năm học này, số học sinh tăng vọt lên đến 3603 em/ 73 lớp ; số giáo viên được tăng thêm 10 người, nâng tổng số CBGVNV lên 89 người (Biên chế 46). Năm học này khai giảng đúng vào ngày 5/9, trong không khí tưng bừng náo nhiệt.
Ngày 15/10, trường tiến hành hội nghị xây dựng kế hoạch năm học. Sau hội nghị này, một loạt kế hoạch được triển khai, phong trào thi đua dấy lên liên tục, các cuộc thi tìm hiểu, các cuộc vận động được thầy và trò hăng hái tham gia.
Bởi thế, kết thúc năm học, trường tiếp tục gặt hái được nhiều kết quả tốt đẹp : Đại hội TDTT lần thứ 7, xếp thứ 3 toàn đoàn ; Hội thi tiếng hát hay PTTH lần thứ 11 lại đứng thứ 3 toàn tỉnh ; Hội thi tuổi trẻ học đường nói không với ma tuý đạt giải C toàn đoàn và 4 giải cá nhân ; Thực hiện ATGT tốt, nên được Ban ATGT tỉnh tặng bằng khen ; Thi học sinh giỏi đạt 1 giải 3 cấp tỉnh môn Sử (h/s Phan Văn Tơ – 12B1) ; Thi tiếng hát hay PTTH toàn quốc có 1 học sinh đạt giải 3 (h/s Trương Thị Bích Tuyền – 10A6, với bài hát “Màu hoa đỏ”) ; Kết quả thi đua cuối năm : 5 chiến sĩ thi đua cơ sở, 12 giáo viên giỏi cơ sở, 4 thầy cô được nhận Bằng khen của Bộ Giáo dục (thầy Phúc, cô Yến (sử), thầy Tùng, cô Thảo (kế toán), có 2 sáng kiến xếp loại cấp ngành, 1 tổ đạt tập thể LĐXS (Tổ giám thị), 1 tổ đạt tập thể LĐTT (tổ Sử-Địa-CD)
Với kết quả ấy, Trường được Ngành công nhận Trường tiên tiến lần thứ 11 và cũng năm học này, tháng 3/2005 tiến hành xây dựng Khu thí nghiệm, thư viện.
Năm học thứ 12 (2005-2006)
Năm học này tổng số CBGVNV không thay đổi nhưng số học sinh lại tăng kỷ lục, vượt lên đến 3809 em, chia làm 75 lớp. Hội nghị xây dựng KHNH tiến hành vào ngày 8/10/2005 với một câu hỏi lớn đặt ra : làm gì và làm thế nào để nâng cao chất lượng ? Hội nghị đã sôi nổi thảo luận và cuối cùng đã thống nhất một chương trình hành động có tính khả thi cao.
Sau hội nghị, mọi người lại bắt tay vào công việc với một khí thế mới, quyết tâm đạt cho được trường tiên tiến xuất sắc cấp tỉnh như nghị quyết đại hội nhiệm kỳ 5 (ngày 18/7/2005) của Chi bộ đề ra.
Với tinh thần ấy, tháng 10/2005 toàn trường tổ chức thi giáo viên dạy giỏi, kết quả có 9 thầy cô đạt danh hiệu “Giáo viên dạy giỏi cấp trường”. Cũng trong tháng 10, tham gia cuộc thi tìm hiểu về pháp luật và gia đình, đạt 2 giải cấp ngành và giải 3 cấp tỉnh (cô Hải Âu). Tháng 12 thi giọng hát hay THPT đạt giải 3 toàn đoàn và 01 giải nhất đơn ca (h/s Bích Tuyền – 11A6). Tháng 1, tham gia Hội khoẻ Phù Đổng cấp tỉnh đạt giải nhì toàn đoàn. Tham gia Hội diễn văn nghệ không chuyên trong CBGVNV ngành giáo dục, đạt giải nhất toàn đoàn ..v.v.. Có thể nói đây là một trong những năm học mà phong trào thi đua vừa có bề rộng lại vừa có chiều sâu.
Chính sự nổ lực và quyết tâm ấy đã đem lại một kết quả đáng phấn khởi : Cuối năm thi tốt nghiệp đạt 89,5%, Trường được Tỉnh công nhận tập thể Lao động xuất sắc, Thành uỷ tặng giấy khen cho Chi bộ 10 năm liên tục đạt cơ sở Đảng trong sạch vững mạnh, Tỉnh uỷ tặng Bằng khen 7 năm liền đạt cơ sở Đảng trong sạch vững mạnh tiêu biểu cấp Tỉnh ; UBND Tỉnh công nhận 3 chiến sĩ thi đua cấp tỉnh (thầy Đình, thầy Trung, Cô Bích Hằng) và 2 tổ là tập thể LĐXS (tổ Văn, tổ HCQT) ; Sở Giáo dục công nhận 3 tổ LĐTT (Sử địa, Sinh thể, Giám thị) và 6 sáng kiến kinh nghiệm. Đây là 1 trong những năm học để lại nhiều ấn tượng.
Năm học thứ 13 (2006-2007)
Năm học này Sở điều động thêm cho trường 03 giáo viên, nhưng số học sinh vẫn đông (3467/72 lớp) và giáo viên vẫn thiếu trầm trọng, tỷ lệ giáo viên đứng lớp chỉ có 1,07 GV/ lớp. Trước tình hình ấy, ngày 7/10/2006 trường tổ chức Hội nghị xây dựng Kế hoạch năm học và thống nhất chủ trương “Phát huy nội lực để tiếp tục đưa trường phát triển đi lên trong thế ổn định”
Để tạo điều kiện nâng cao chất lượng, trường đã đầu tư trang thiết bị 3 phòng thí nghiệm theo hướng hiện đại hoá với tổng kinh phí trên 150 triệu ; Ngoài 01 phòng máy vi tính Sở cấp, Trường mua cho các tổ, các đoàn thể 10 dàn máy vi tính và thống nhất chủ trương “tất cả phải soạn giáo án và làm đề bằng máy vi tính”.
Với tinh thần đổi mới, lại có cơ sở vật chất thiết bị, vì thế phong trào ứng dụng công nghệ thông tin, dạy giáo án trình chiếu khá sôi động. Điều đó đã tác động tích cực đến hiệu quả dạy và học cũng như mọi mặt hoạt động của trường.
Kết thúc năm học, trường đạt được kết quả đáng phấn khởi ; Có 3 học sinh thi h/s giỏi đạt giải 3 cấp tỉnh (Võ Thị Thuý Đồng – 12A1 , Nguyễn Thị Ngọc Châu – 12A2 , Lê Hương Giang – 12A7). Thi tốt nghiệp đạt 80,4% ; Thực hiện ATGT tốt được Ban ATGT tỉnh tặng Bằng khen.
Với sự cố gắng không mệt mỏi và kết quả đạt được khá toàn diện nên Trường tiếp tục được UBND Tỉnh công nhận “Tập thể Lao động xuất sắc” ; 3 tổ : Văn, Sử địa, Giám thị được công nhận TTLĐXS ; Sở Giáo dục công nhận 3 tổ tiên tiến (Toán tin, Sinh thể, HCQT), 11 chiến sĩ thi đua cấp cơ sở và 5 sáng kiến kinh nghiệm. Chi bộ được Tỉnh uỷ công nhận 8 năm liền đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu. cũng trong năm học này, Cô Bích Hằng được Sở bổ nhiệm Phó Hiệu trưởng (01/01/2007).
Năm học thứ 14 (2007-2008)
Năm học này số học sinh vẫn dừng lại ở mức 72 lớp với 3297 h/sinh ; số lượng CBGVNV tăng lên đúng 100 người, trong đó số giáo viên trực tiếp giảng dạy 77 người. Cái khó của năm học này là : sau 13 năm, khuôn viên trường vẫn chưa giải toả xong. Hội nghị XDKHNH ngày 10/10/2007 đã xác định : ngoài việc tìm giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục, cần hạ quyết tâm tìm mọi cách để giải phóng mặt bằng, xây xong tường rào, cổng trường.
Bám sát chủ trương ấy, sau hội nghị, một mặt toàn trường tập trung vào phong trào thi đua hai tốt với những việc làm thiết thực, cụ thể như : Thao giảng chuyên đề đổi mới phương pháp, tổ chức hội nghị học tốt và báo cáo điển hình về cách học. Mặt khác, tích cực tham mưu cho Sở Giáo dục và trực tiếp làm việc với các hộ dân ở trong khuôn viên của trường, trực tiếp nhờ Ban đền bù giải toả tỉnh giúp đỡ, thế là ngày 26/3/2008, hai hộ dân cuối cùng đã di dời và trường chính thức xây cổng. Cổng xây xong, đến lượt xây tường rào, lại có hộ dân ở phía sau đập phá, lại phải mời các cơ quan ban ngành họp, cuối cùng mới tạm ổn.
Một niềm vui, có thể nói vui đến 2 lần ! Đó là cựu học sinh Mai Vũ Nhật - Một học sinh lớp 12A1, niên khoá 1997-2000, nay đã là Tổng giám đốc Công ty VN 234, trở về trường tặng 2 phòng máy vi tính, trị giá gần 1 tỷ đồng Việt Nam (ngày 24/5/2008).
Với sự nổ lực cố gắng không biết mệt mỏi của cả thầy và trò, kết thúc năm học, Trường đạt được kết quả tốt đẹp : Thi Tốt nghiệp đạt 86,9%, Hội khoẻ Phù Đổng giải nhì toàn đoàn, tham gia thi giải bóng đá nữ thành phố đạt giải nhất ; Trường lại được UBND tỉnh công nhận Tập thể lao động xuất sắc, 2 tổ (Văn và Sử địa) cũng được Tỉnh công nhận TTLĐXS ; Sở Giáo dục công nhận 2 tập thể tổ đạt Lao động tiên tiến (tổ Hoá, tổ Giám thị), 14 chiến sĩ thi đua cơ sở, 3 sáng kiến kinh nghiệm. Trường được Bộ Giáo dục tặng 01 Bằng khen, Bộ Văn hoá thể thao du lịch tặng 01 Bằng khen ; Chi bộ được Tỉnh Uỷ công nhận trong sạch vững mạnh tiêu biểu cấp Tỉnh 9 năm liền (1999-2007). Có thể nói đây là năm học đạt được nhiều kết quả tốt đẹp nhất.
Năm học thứ 15 (2008-2009)
Đây là năm học cuối cùng của loại hình Bán công mà trường mang tên, cũng là năm học với nhiều biến động, suy tư và trăn trở nhất.
Trước hết nói về đội ngũ học sinh đã có sự chững lại về số lượng, tuy vậy vẫn còn đông (3139 h/s/ 68 lớp). Đội ngũ CBGVNV 102 người (tăng 2 người so với năm trước). Cơ sở vật chất khá đầy đủ ; khuôn viên rộng, thoáng mát.
Bước vào năm học, thông tin giải thể trường Bán công, chuyển sang Trường tư thục với hình thức cho thuê hoặc bán, bắt đầu lan rộng. Trước tình hình ấy, Chi bộ và lãnh đạo nhà trường đã họp xác định : Nhiệm vụ hàng đầu là phải tập trung ổn định về tư tưởng, triển khai đồng bộ, có hiệu quả các mặt hoạt động, đồng thời tích cực tham mưu cho Sở và Hội phụ huynh, cố gắng thuyết phục lãnh đạo Tỉnh chuyển trường thành trường Công lập.
Qua một quá trình làm tờ trình, kiến nghị, đề xuất ; đặc biệt là cuộc họp của các Sở, ban, ngành do Ông Hồ Dũng Nhật – Phó chủ tịch UBND Tỉnh chủ trì họp tại Trường Phan Chu Trinh với những ý kiến nhiệt thành, tâm huyết, đề nghị chuyển trường thành trường Công lập, thực sự đã có tác dụng lớn. Sau đó Tỉnh đã chỉ đạo cho Sở thành lập một đoàn đi tham quan 6 tỉnh Miền Đông, Tôi vinh dự được đi trong đoàn công tác này. Đi đến đâu cũng nhận được thông tin chuyển sang công lập. Sau chuyến đi này, Sở làm báo cáo cho Tỉnh và ngày 18/5/2009 UBND Tỉnh có quyết định số 1344 chuyển trường Bán công Phan Chu Trinh cùng với Trường Bán công Nguyễn Huệ và Bán công Chu Văn An thành trường Công lập. Quả thật đây là một quyết định đem đến niềm hạnh phúc cho mọi người, mọi nhà, đặc biệt đối với các thế hệ học sinh và CBGVNV trường Phan Chu Trinh.
Lại nói về kết quả năm học, tuy có sự biến động về tư tưởng song nhờ sự đoàn kết thống nhất cao nên kết thúc năm học, trường tiếp tục đạt được danh hiệu tập thể lao động xuất sắc cấp Tỉnh và được UBND tỉnh tặng Bằng khen ; 2 tổ (Văn và Sử địa) được công nhận tập thể LĐXS, trong đó tổ văn được UBND Tỉnh tặng Bằng khen ; 5 cán bộ giáo viên được công nhận CSTĐ cấp tỉnh (thầy Đình, thầy Hỗ, thầy Trung, cô Hằng, cô Hường) ; Học sinh Tô Trần Hà (12A2) thi học sinh giỏi đạt giải cấp 3 Tỉnh ; Sở Giáo dục cũng công nhận 3 tập thể tổ đạt tập thể LĐTT (Toán tin, Hoá, Giám thị), 18 chiến sĩ thi đua cơ sở, 3 sáng kiến kinh nghiệm. Đặc biệt sáng kiến “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của Ban giám hiệu được Bộ Giáo dục chỉ định báo cáo điển hình tại hội nghị của Bộ ở Chí Linh - Hải Dương do cô Nguyễn Thị Bích Hằng tham dự. Kết thúc năm học, Cựu học sinh Nguyễn Tiến Thanh, tặng 31 suất học bổng, trị giá 15,5 triệu ; Ngân hàng Nông nghiệp tặng 4 suất học bổng, trị giá 2 triệu. Tất cả đã góp phần làm cho 01 năm học mở đầu sóng gió nhưng kết thúc có hậu.
Lẽ đời là thế, khi chuyển sang trường Công lập, đội ngũ lại có sự biến động:. 05 thầy cô lớn tuổi, phải nghỉ theo chế độ (thầy Hỗ, cô Minh, Cô Nga, cô Tỵ, thầy Danh), cô Bích Hằng (Phó Hiệu trưởng, phó Bí thư chi bộ) chuyển về Trường Chuyên làm Phó Hiệu trưởng ; Cô Viên Phương được Giám đốc Sở bổ nhiệm Phó Hiệu trưởng, cô Hải Bình được Chi Bộ bầu giữ chức vụ Phó Bí thư, 28 thầy cô từ 11 trường khác chuyển về, thầy Đình được bổ nhiệm lại Hiệu trưởng, thầy Trung được bổ nhiệm lại Phó Hiệu trưởng, 17 tổ trưởng và tổ phó được bổ nhiệm lại, tất cả học sinh khối 11 và 12 được trở thành học sinh trường Công lập. 42 GVNV hợp đồng được xét tuyển vào công chức. Trường bước sang một thời kỳ mới.